Các khu công nghiệp tại Việt Nam đang được định hướng phát triển theo mô hình hiện đại, tích hợp công nghệ cao, thân thiện môi trường và đề cao tính bền vững. Đây được xem là bước chuyển mình tất yếu, phù hợp với xu thế công nghiệp xanh và mục tiêu phát triển bền vững trong tương lai.
Thay cho mô hình truyền thống, các khu công nghiệp thế hệ mới tại Việt Nam đang phát triển theo hướng tích hợp đa tầng giá trị. Mô hình này bao gồm ba lớp dịch vụ chính: hạ tầng thông minh với ứng dụng công nghệ như IoT, mạng 5G; hệ sinh thái các doanh nghiệp phụ trợ; và các tiện ích đa chức năng như trung tâm R&D, khu nhà ở dành cho công nhân.
Một điểm nổi bật trong xu hướng này là mô hình nhà xưởng cao tầng, giúp tiết kiệm tới 40% diện tích sử dụng và cho phép doanh nghiệp thuê linh hoạt theo từng module. Mô hình này đã được triển khai tại nhiều địa phương như TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh, Bà Rịa – Vũng Tàu, Long An, Hải Dương và Bắc Ninh.
Ở khía cạnh phát triển bền vững, Chính phủ đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ có ít nhất 30% khu công nghiệp đạt chuẩn chứng chỉ xanh như LEED, thúc đẩy các dự án ứng dụng vật liệu tái chế, năng lượng mặt trời áp mái và hệ thống xử lý nước thải tuần hoàn.
Một trong những minh chứng điển hình cho xu hướng này là Khu liên hợp công nghiệp Hàn Quốc tại Hưng Yên, với tổng vốn đầu tư hơn 6.000 tỷ đồng, đang được kỳ vọng trở thành mô hình mẫu của khu công nghiệp hiện đại và xanh tại Việt Nam.
Hàng loạt khu công nghiệp được phê duyệt đầu năm 2025
Đầu năm 2025, Chính phủ đã phê duyệt 14 dự án khu công nghiệp mới trên toàn quốc, được triển khai tại các tỉnh thành như Cần Thơ, Hải Phòng, Thái Nguyên, Bình Phước, Bắc Giang, Hải Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu. Tổng diện tích các dự án lên tới hơn 4.000 ha, với tổng vốn đầu tư hàng chục ngàn tỷ đồng.
Việc phê duyệt các khu công nghiệp mới không chỉ mở rộng diện tích đất công nghiệp, mà còn tạo cơ hội thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương, tạo việc làm và nâng cao cơ sở hạ tầng.
Đặc biệt, một số khu công nghiệp mới được định hướng phát triển theo mô hình hiện đại, ứng dụng công nghệ cao và chú trọng yếu tố bền vững, phù hợp với xu hướng công nghiệp xanh.
Với sự gia tăng nguồn cung khu công nghiệp, thị trường bất động sản công nghiệp Việt Nam dự báo sẽ tiếp tục sôi động, thu hút doanh nghiệp trong các ngành sản xuất, logistics và công nghệ cao.
Bên cạnh đó, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn trong cuộc đua trung tâm dữ liệu tại Đông Nam Á, với dự án Saigon Asset Management (SAM) đầu tư 1,5 tỷ USD vào trung tâm dữ liệu 150 MW tại Bình Dương, triển khai trên diện tích 50 ha và dự kiến vận hành giai đoạn đầu trong vòng 2 năm.
Triển vọng ngành trung tâm dữ liệu tại Việt Nam rất tươi sáng, nhờ vào nhu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu ngày càng gia tăng từ các doanh nghiệp và tập đoàn công nghệ quốc tế. Với vị trí chiến lược, chi phí vận hành cạnh tranh và chính sách ưu đãi, Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm dữ liệu khu vực. Tuy nhiên, để thu hút thêm vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và mở rộng quy mô, Việt Nam cần tiếp tục cải thiện hạ tầng điện, kết nối mạng và các chính sách ưu đãi cho ngành.
Đẩy mạnh thu hút đầu tư
Trong quý I/2025, TP.HCM chưa có khu công nghiệp mới đi vào hoạt động, tổng nguồn cung đất công nghiệp giữ nguyên ở mức 5.000 ha. Thành phố đang đẩy mạnh thu hút đầu tư công nghệ cao, đặc biệt là ngành bán dẫn, với việc khánh thành nhà máy sản xuất bán dẫn đầu tiên, kết hợp nghiên cứu và đào tạo nhân lực.
Bên cạnh đó, Khu công nghệ cao tiếp tục thu hút dự án lớn, trong đó có 12 dự án mới với tổng vốn hơn 1 tỷ USD. Nếu nhận được hỗ trợ phù hợp, TP.HCM có thể triển khai nhà máy bán dẫn thứ hai vào năm 2026, khẳng định vai trò trung tâm công nghệ và từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Giá thuê đất trung bình hiện tại đạt 243 USD/m2/kỳ hạn và tỷ lệ lấp đầy đạt 90%. TP.HCM đang tập trung đầu tư vào lĩnh vực bán dẫn, không chỉ thu hút các tập đoàn công nghệ hàng đầu, mà còn xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu nhằm cung cấp nhân lực có trình độ cao.
Một trong những bước đi quan trọng là việc Thành phố sắp khánh thành nhà máy sản xuất bán dẫn đầu tiên. Nhà máy này không chỉ phục vụ sản xuất, mà còn là trung tâm nghiên cứu thực tiễn, tạo cơ hội cho sinh viên và giảng viên tiếp cận với công nghệ tiên tiến.
Bên cạnh đó, TP.HCM cũng tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp và nhà đầu tư nhằm mở rộng năng lực sản xuất. Nếu có sự hỗ trợ phù hợp từ Khu công nghệ cao, một nhà máy bán dẫn thứ hai sẽ được triển khai vào năm 2026.
TP.HCM hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm công nghệ cao hàng đầu, đồng thời nâng cao vị thế trên bản đồ công nghệ khu vực và quốc tế. Phát triển công nghiệp bán dẫn không chỉ củng cố vai trò của Thành phố, mà còn mở ra cơ hội để Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Tại miền Trung, Đà Nẵng tiếp tục mở rộng quỹ đất công nghiệp với kế hoạch xây dựng và kêu gọi đầu tư các phân khu sản xuất, thương mại – dịch vụ và logistics trong khu thương mại tự do, cũng như khởi động Dự án Khu công nghiệp Hòa Ninh, diện tích 400 ha tại huyện Hòa Vang. Các tỉnh lân cận cũng lần lượt khởi động các dự án khu công nghiệp quy mô lớn, như Bình Định với Khu công nghiệp Phù Mỹ – giai đoạn I và Quảng Ngãi với Khu công nghiệp VSIP II.
Đến quý I/2025, Đà Nẵng có 6 khu công nghiệp, một khu công nghệ cao và một khu công nghệ thông tin, tổng diện tích hơn 2.500 ha, chưa có khu công nghiệp mới. Ngày 18/2, Thành phố khởi động Dự án Khu công nghiệp Hòa Ninh (Phú Mỹ 3, Đà Nẵng IP) tại Hòa Vang, quy mô 400 ha, vốn 6.204 tỷ đồng, hướng đến khu công nghiệp hiện đại, ưu tiên công nghiệp công nghệ cao.
Tình hình hoạt động khu công nghiệp ổn định, giá thuê trung bình 98 USD/m2/kỳ hạn, tỷ lệ lấp đầy 79%. Đà Nẵng đẩy mạnh hạ tầng, logistics, phát triển khu thương mại tự do, thu hút công nghiệp giá trị cao. Những yếu tố này làm gia tăng nhu cầu đất công nghiệp, thu hút doanh nghiệp, nâng cao giá trị bất động sản công nghiệp.
Trong khi đó, miền Bắc tiếp tục là tâm điểm của thị trường khu công nghiệp, với tỷ lệ lấp đầy tại Hà Nội đạt 93%, tăng 5% so với cuối năm 2024. Tuy nhiên, Hà Nội không có khu công nghiệp mới đi vào hoạt động trong quý I/2025. Hiện tại, Hà Nội có 9 khu công nghiệp và một khu công nghệ cao, với tổng diện tích gần 3.000 ha.
Thị trường Hà Nội duy trì ổn định với giá thuê đất trung bình 223 USD/m2/kỳ hạn, tỷ lệ lấp đầy tăng lên 93%. Điều này phản ánh hiệu quả trong khai thác quỹ đất công nghiệp. Hiện tại, hầu hết dự án tại Hà Nội đạt tỷ lệ lấp đầy 100%.
Các khu công nghiệp và cụm công nghiệp mới được quy hoạch theo hướng công nghiệp xanh, sạch, ứng dụng công nghệ cao, đồng thời đầu tư hạ tầng kỹ thuật hiện đại, gồm hệ thống xử lý nước thải tập trung.
Tích cực đối phó với thuế đối ứng
Việt Nam vẫn có một số điều kiện thuận lợi nổi bật như chi phí lao động phải chăng, vị trí chiến lược (có chung biên giới với Trung Quốc và tiếp cận thị trường ASEAN), các ưu đãi thuận lợi… Do đó, bất chấp sự bất ổn ban đầu, những lợi thế chiến lược của Việt Nam sẽ đảm bảo sức mạnh liên tục của đất nước trong thương mại toàn cầu.
Việt Nam luôn cân bằng các mối quan hệ giữa các đối tác thương mại phương Tây và phương Đông, đảm bảo tối đa hóa lợi ích của các hiệp định thương mại toàn cầu. Một thế mạnh nằm ở các chiến lược ngoại giao thông minh của Việt Nam.
Việt Nam sẽ tiếp tục tận dụng các mạng lưới ngoại giao vững chắc của mình để đàm phán các điều khoản và miễn trừ có lợi nhất cho đất nước.
Thêm vào đó, đa dạng hóa quan hệ đối tác thương mại là một nỗ lực toàn diện khác của Chính phủ Việt Nam. Với 12 đối tác chiến lược toàn diện và 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) có hiệu lực, Việt Nam đã xây dựng được một mạng lưới thương mại toàn cầu vững mạnh. Để giảm thiểu rủi ro từ việc quá phụ thuộc vào các nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ và Trung Quốc, các nhà hoạch định chính sách đã tăng cường hơn nữa mối quan hệ với các thị trường mới nổi và mở rộng tham gia các khối thương mại khu vực.
Ngoài các hiệp định thương mại, lợi thế nhân khẩu học của Việt Nam đóng vai trò quan trọng, với thị trường tiêu dùng hấp dẫn, thu hút các khoản đầu tư lớn từ các nhà sản xuất đa quốc gia như IKEA, Samsung, LEGO… Các chính sách bồi dưỡng nguồn nhân lực và cải thiện hạ tầng sẽ củng cố thêm vị thế của Việt Nam như một bên đóng vai trò chủ chốt trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
