(FDI Việt Nam) – Một khi tham gia “cuộc chơi”, các ngân hàng Việt phải chấp nhận cạnh tranh ngang hàng với các định chế tài chính hàng đầu thế giới theo khung khổ pháp lý chung. Trong cuộc chơi này, ngân hàng Việt phải tự mình lớn mạnh.
Cơ hội lớn mạnh và áp lực cạnh tranh cùng các ông lớn
Việc thành lập trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam được đánh giá là một chủ trương đúng đắn và kịp thời. Nhiều chuyên gia quốc tế cảnh báo rằng nếu triển khai chậm trễ, Việt Nam có thể đánh mất cơ hội quý giá. Tuy nhiên, làm thế nào để tận dụng hiệu quả những lợi thế mà trung tâm tài chính quốc tế mang lại hiện vẫn là bài toán lớn đối với các định chế tài chính và doanh nghiệp trong nước.
Theo bà Trương Thị Thu Ba, Phó Giám đốc Ban Định chế tài chính của Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), việc tham gia vào trung tâm tài chính quốc tế sẽ mở ra cơ hội lớn cho các ngân hàng Việt. Cụ thể, các ngân hàng có thể mở rộng thị trường, nâng cấp hệ sinh thái dịch vụ tài chính, chuẩn hóa hoạt động theo thông lệ quốc tế, đồng thời cải thiện hệ số tín nhiệm.
“Hiện nay, dịch vụ ngân hàng không chỉ đơn thuần là thanh toán, chuyển tiền, mà phải cung cấp cả hệ sinh thái. Tham gia TTTC quốc tế thì phải nâng cấp hệ sinh thái tài chính hơn nữa, đồng thời áp dụng tất cả công nghệ tiên tiến nhất hiện nay về ngân hàng mở, điện toán đám mây, AI, tài chính xanh…
Ngoài ra, các ngân hàng cũng phải nâng cao năng lực quản trị. Có thể, cơ quan quản lý sẽ yêu cầu các ngân hàng muốn tham gia TTTC quốc tế phải tuân thủ một số yêu cầu theo thông lệ quốc tế, như báo cáo tài chính theo tiêu chuẩn kế toán quốc tế, áp dụng Basel II nâng cao…”, bà Thu Ba cảnh báo.
Hiện nay, BIDV đang giữ vị trí là ngân hàng có tổng tài sản lớn nhất tại Việt Nam. Tuy nhiên, so với các định chế tài chính lâu đời trên thế giới, quy mô của BIDV vẫn còn khá khiêm tốn. Trong bối cảnh tham gia trung tâm tài chính quốc tế (TTTC), ngân hàng này – cũng như các ngân hàng Việt Nam khác – sẽ phải cạnh tranh trong cùng một môi trường, dưới cùng một khung pháp lý với những “ông lớn” toàn cầu.
Bà Trương Thị Thu Ba thẳng thắn thừa nhận rằng, nếu không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, ngân hàng Việt rất khó cạnh tranh tại TTTC quốc tế, thậm chí có thể thất thế ngay trên sân nhà.
Bên cạnh hạn chế về quy mô, các ngân hàng Việt Nam còn đối mặt với thách thức lớn từ khoảng trống trong hạ tầng dữ liệu, công nghệ và khả năng tích hợp số. Mặc dù thời gian gần đây các ngân hàng nội địa đã đẩy mạnh thu thập dữ liệu và thúc đẩy số hóa, nhưng so với các định chế tài chính toàn cầu, phần lớn công nghệ của Việt Nam vẫn còn ở giai đoạn sơ khai – đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ và hạ tầng thanh toán xuyên biên giới.
Nói cách khác, các ngân hàng Việt đang đối mặt với tình trạng “quốc tế hóa áp lực” nhưng chưa đủ mức “quốc tế hóa năng lực cạnh tranh”. Đây là rủi ro hiện hữu nếu muốn tham gia vào sân chơi toàn cầu.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Đức Lệnh – Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Khu vực 2, chính áp lực cạnh tranh này sẽ trở thành động lực để ngân hàng Việt bứt phá, nâng cao năng lực, từ đó từng bước khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế.
“Việc phát triển các định chế tài chính, gồm ngân hàng thương mại, công ty tài chính, cho thuê tài chính… trong TTTC quốc tế sẽ đảm bảo hoạt động hiệu quả, cạnh tranh và phát triển, qua đó trở thành động lực thúc đẩy hoạt động ngân hàng trong nước tăng trưởng và phát triển an toàn, hiệu quả, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ ngân hàng theo hướng tiệm cận các định chế tài chính nước ngoài”, ông Lệnh nói.
Theo các chuyên gia, để tham gia TTTC quốc tế, các tổ chức tín dụng trong nước phải tự “nâng tầm”, không chỉ để đáp ứng tiêu chí trở thành thành viên của TTTC quốc tế, mà còn để cạnh tranh với các định chế tài chính toàn cầu. Một khi đáp ứng được tiêu chí và tham gia TTTC quốc tế, các tổ chức tín dụng trong nước sẽ có cơ hội phát triển mạnh mẽ.
Ngân hàng cần đa dạng sản phẩm để cạnh tranh
Hiện nay, nhiều ngân hàng lớn trong nước đang tích cực chuẩn bị để gia nhập sân chơi trung tâm tài chính quốc tế (TTTC).
Theo bà Trương Thị Thu Ba, Việt Nam đang sở hữu nguồn nhân lực chất lượng cao và lực lượng lập trình viên dồi dào. Đây là lợi thế lớn mà các ngân hàng cần tận dụng để phát triển và cung cấp các dịch vụ tài chính phục vụ TTTC quốc tế, như hạ tầng thanh toán, định danh số hay chấm điểm tín dụng bằng công nghệ AI.
Bà cũng nhấn mạnh rằng, để hiện thực hóa mục tiêu tham gia và cạnh tranh hiệu quả tại TTTC quốc tế, ngành ngân hàng cần xây dựng một lộ trình rõ ràng cùng với các mục tiêu cụ thể cho từng giai đoạn phát triển.
Riêng với BIDV, bà Trương Thị Thu Ba cho biết, ngân hàng đã xác định rõ định hướng trong giai đoạn đầu tham gia trung tâm tài chính quốc tế (TTTC) không chỉ dừng lại ở việc cung cấp các dịch vụ ngân hàng truyền thống, mà còn mở rộng sang các dịch vụ số công nghệ cao và cả dịch vụ thuê ngoài (outsource). Hiện tại, BIDV đã có đội ngũ 1.000 nhân viên công nghệ và đang lên kế hoạch mở rộng lên 1.400 người trong năm nay nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển.
Trong khi đó, ông Nguyễn Mạnh Khôi – Trưởng phòng Kinh doanh vốn thuộc Khối Kinh doanh vốn và thị trường của VietinBank – thẳng thắn nhìn nhận: thị trường tài chính Việt Nam hiện vẫn chủ yếu tập trung vào các sản phẩm cơ bản. Các sản phẩm tài chính cấu trúc và phái sinh vẫn còn phát triển chậm, chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu phòng ngừa rủi ro của nhà đầu tư.
Ông dẫn chứng rằng, hiện có không ít doanh nghiệp FDI hoạt động tại Việt Nam nhưng vẫn phải sử dụng sản phẩm phái sinh tại Singapore để bảo vệ dòng vốn của mình – điều này cho thấy một khoảng trống mà thị trường tài chính trong nước cần sớm lấp đầy.
“Cần khuyến khích và hỗ trợ phát triển các sản phẩm tài chính mới, công cụ phái sinh và các sản phẩm đầu tư sáng tạo, giúp tăng tính linh hoạt và chiều sâu cho thị trường”, ông Khôi kiến nghị.
Cũng theo đại diện VietinBank, khi xây dựng TTTC quốc tế, Việt Nam nên thử nghiệm và từng bước đưa vào vận hành các thị trường mới như thị trường hàng hóa, ngoại tệ, tài sản số… tiệm cận mô hình của các TTTC quốc tế. Việc xây dựng sàn hàng hóa tập trung vào các mặt hàng mà Việt Nam có lợi thế như nông sản.
“VietinBank sẽ tiên phong cung cấp dịch vụ phái sinh giá cả hàng hóa cho thị trường Việt Nam”, ông Khôi khẳng định.
Nguồn: Báo đầu tư
