Trong bối cảnh hiện nay, nhất là tình hình giá cả hàng hóa trên thế giới có nhiều biến động, mức tăng CPI tương đối thấp, đóng góp vào kết quả này các đánh giá đều có chung ý kiến khi cho rằng, chính là việc triển khai và thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ về thuế, phí.
Có thể nói trong 10 tháng đầu năm, giá cả thị trường trong nước, nhất là các mặt hàng quan trọng, thiết yếu cơ bản bình ổn, đáp ứng nhu cầu của người dân. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 10 tháng đầu năm 2023 chỉ tăng 3,2% so với cùng kỳ năm trước, theo đúng kịch bản điều hành giá đề ra hướng đến đạt được mục tiêu Quốc hội và Chính phủ đề ra (khoảng 4,5%). Có thể nói đây là mức tăng CPI tương đối thấp trong bối cảnh hiện nay, nhất là khi chúng ta xem xét đến tình hình giá cả hàng hóa trên thế giới.
Trong năm 2023, thị trường thế giới chịu tác động đan xen bởi nhiều yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội; tình hình thế giới tiếp tục có những biến động phức tạp, khó lường; xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine, giữa Israel và Hamas chưa có dấu hiệu suy giảm; nhiều nước có mức lãi suất ở mức cao; tiêu dùng và các hoạt động kinh tế suy giảm trên tại một số quốc gia, lạm phát toàn cầu có xu hướng tăng chậm lại tuy vẫn ở mức cao…
Theo ông Phạm Văn Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết, có được những thành quả trên là do sự kịp thời, quyết liệt chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự hoạt động hiệu quả của Ban Chỉ đạo điều hành giá do Phó Thủ tướng Lê Minh Khai là Trưởng ban và Bộ Tài chính là thường trực, cũng như sự tham mưu, phối hợp nhịp nhàng của các bộ/ngành, địa phương.
Ngay từ đầu năm, Ban chỉ đạo điều hành giá đã xây dựng kịch bản điều hành giá với các phương án cụ thể, và linh hoạt theo diễn biến thực tế của thị trường, thường xuyên đôn đốc, chỉ đạo. Trong công tác quản lý, điều hành giá 10 tháng đầu năm đã đặc biệt phối hợp linh hoạt chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ: thực hiện giảm thuế, phí hiệu quả, giảm lãi suất, giữ tỷ giá cơ bản không biến động lớn giúp tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ tích cực cho phục hồi tăng trưởng và kiểm soát lạm phát; đối với giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý cũng được điều hành ở mức hợp lý.
Căn cứ vào diễn biến tình hình giá cả, cơ quan quản lý nhận định, hiện nay có thể nhận thấy có một số yếu tố gây áp lực lên mặt bằng giá cả như diễn biến giá xăng dầu gặp sức ép do các nước cắt giảm nguồn cung; giá một số mặt hàng do nhà nước quản lý như dịch vụ giáo dục, dịch vụ khám chữa bệnh, giá điện…. thực hiện theo lộ trình tăng. Bên cạnh đó, dịch vụ du lịch, vui chơi giải trí ăn uống có thể tăng vào dịp lễ cuối năm; dịp cuối năm cũng là thời điểm các mặt hàng lương thực, thực phẩm có khả năng tăng giá… Tuy nhiên, cũng có một số yếu tố giảm áp lực lên mặt bằng giá cả trong đó phải kể tới nguồn cung lương thực, thực phẩm dồi dào; các chính sách tài khóa hỗ trợ thuế, phí và tiền thuê đất đã và đang được triển khai sẽ tiếp tục góp phần tháo gỡ khó khăn, giảm chi phí cho DN, cũng như sinh hoạt của người dân…
Trên cơ sở này, tại cuộc họp ban chỉ đạo điều hành giá vừa qua, các bộ, ngành đã thống nhất đánh giá mục tiêu kiểm soát CPI trong năm 2023 dự kiến ở mức từ 3,2 – 3,6%. Nếu không có những biến động quá bất thường thì Chính phủ sẽ đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu kiểm soát lạm phát do Quốc hội đã đề ra.
Trước diễn biến tình hình giá cả hàng hóa hiện nay, theo ông Bình, trong 2 tháng cuối năm, công tác quản lý, điều hành giá sẽ tiếp tục được triển khai quyết liệt theo đúng ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái- Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá. Trong đó tập trung bám sát kịch bản điều hành giá đã đề ra, điều chỉnh linh hoạt khi có những biến động bất thường; tiếp tục sử dụng linh hoạt chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Mặt khác, tiếp tục theo dõi sát diễn biến kinh tế và lạm phát thế giới; diễn biến giá cả, cung cầu trong nước các mặt hàng thiết yếu, chủ động trong công tác phân tích, dự báo giá thị trường.
Đối với các mặt hàng nhà nước quản lý, các dịch vụ công tiếp tục theo dõi, rà soát tham số đầu vào, đánh giá bối cảnh, tác động, mức độ và liều lượng điều chỉnh phù hợp để đảm bảo kiểm soát lạm phát cả năm. Theo dõi, rà soát chặt chẽ việc kê khai giá, thông báo giá một số mặt hàng như: sách giáo khoa, khí hóa lỏng, đường, phân bón,… theo quy định của pháp luật.
Riêng đối với mặt hàng gạo, hiện nay do nhiều quốc gia vẫn đang đẩy mạnh nhập khẩu bổ sung vào kho dự trữ nên giá có xu hướng tăng nhẹ. Vì vậy, các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 610/CĐ-TTg và Chỉ thị số 24/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ để đảm bảo vững chắc an ninh lương thực quốc gia và thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gạo bền vững trong giai đoạn hiện nay.
Ngoài ra, các bộ, ngành, địa phương cần chủ động và linh hoạt trong công tác quản lý, điều hành giá, bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban chỉ đạo điều hành giá theo các lĩnh vực, phạm vi được phân công. Chú trọng công tác thông tin, truyền thông nhằm đưa thông tin kịp thời, minh bạch, tạo sự đồng thuận trong dư luận đối với công tác điều hành giá của Chính phủ, ổn định tâm lý người tiêu dùng và ổn định kỳ vọng lạm phát./.
