(FDI Việt Nam) – Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 1125/QĐ-TTg, chính thức phê duyệt Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung Thành phố Hồ Chí Minh đến năm 2040, với tầm nhìn đến năm 2060.
Theo Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung vừa được phê duyệt, đến năm 2060, TP.HCM được định hướng trở thành thành phố toàn cầu, văn minh, hiện đại và nghĩa tình, với trình độ phát triển sánh ngang các đô thị lớn trên thế giới. Thành phố sẽ là trung tâm kinh tế, tài chính, dịch vụ hàng đầu châu Á, đóng vai trò cực tăng trưởng, động lực phát triển vùng phía Nam và cả nước, có mức sống và chất lượng cuộc sống cao, thu hút mạnh mẽ các tập đoàn và định chế tài chính quốc tế.

Định hướng phát triển không gian đô thị sẽ gắn với kinh tế tri thức, công nghệ cao, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và tương tác, nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế – xã hội. Các khu vực động lực sẽ được hình thành để phát huy vai trò trung tâm vùng và quốc gia.
Hệ thống hạ tầng kết nối vùng sẽ được tổ chức chiến lược, tăng cường liên kết giữa TP.HCM với các địa phương lân cận, cả nước và quốc tế, đồng thời nâng cao tính liên thông giữa các khu vực trong nội đô. Phát triển đô thị sẽ gắn chặt với giao thông công cộng.
TP.HCM cũng sẽ tập trung tái phát triển các khu đô thị hiện hữu, mở rộng không gian đô thị hiệu quả, tối ưu hóa sử dụng đất và hạ tầng kỹ thuật, hướng đến mô hình đô thị đa dạng, có khả năng tạo việc làm cao và dịch vụ đạt chuẩn quốc tế. Đồng thời, thành phố sẽ chú trọng bảo tồn bản sắc kiến trúc, cảnh quan và sinh thái đặc trưng, đặc biệt là không gian sông nước, cửa biển, và tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu.
PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH ĐÔ THỊ ĐA TRUNG TÂM THEO ĐỒ ÁN ĐIỀU CHỈNH QUY HOẠCH CHUNG
Về tính chất đô thị, Quyết định nêu rõ: TP.HCM là đô thị loại đặc biệt trực thuộc Trung ương; trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục đào tạo, khoa học kỹ thuật và công nghệ quan trọng của quốc gia, có vai trò tiên phong dẫn dắt đổi mới, sáng tạo; có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển đô thị quốc gia; là một trong những trung tâm du lịch, tài chính – thương mại và dịch vụ logistics của khu vực Đông Nam Á và Châu Á – Thái Bình Dương; trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN.
TP.HCM là đầu mối giao thông, hạ tầng số quan trọng trong vùng Đông Nam Bộ, quốc gia và quốc tế; là trung tâm liên kết vùng, đầu mối kết nối các loại hình vận tải đa phương thức của Vùng trọng điểm phía Nam; là một trong những địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng an ninh khu vực miền Đông Nam Bộ và cả nước.

Dự báo đến năm 2030, quy mô dân số khoảng 11,0 – 13,7 triệu người; đến năm 2040: khoảng 14,0 – 16,5 triệu người.
Đến năm 2030, đất xây dựng toàn Thành phố khoảng 100.000 – 105.000 ha, (trung bình khoảng 73 – 95 m2/người); trong đó, đất dân dụng khoảng 65.000- 68.000 ha (trung bình khoảng 47 – 62 m2/người). Đến năm 2040: đất xây dựng toàn Thành phố khoảng 125.000 – 130.000 ha (trung bình khoảng 75 – 93 m2/người); trong đó, đất dân dụng khoảng 85.000 -88.000 ha (trung bình khoảng 52 – 63 m2/người).
Về định hướng phát triển không gian, TP.HCM sẽ phát triển theo mô hình đô thị đa trung tâm, hình thành các phân vùng đô thị đa chức năng với hạt nhân là các khu vực trọng điểm về tài chính, thương mại, du lịch, văn hóa, thể dục thể thao, nghiên cứu, đào tạo và sản xuất công nghệ cao… nhằm thúc đẩy tương tác trong các hoạt động kinh tế – xã hội và liên kết phát triển.
Phát triển không gian đô thị gắn với tổ chức hệ thống giao thông công cộng; kết nối thuận lợi với mạng lưới giao thông quốc gia, quốc tế tạo lập hành lang lưu thông và phát triển kinh tế đô thị.
Cấu trúc không gian Thành phố phát triển theo 06 phân vùng gồm: Phân vùng trung tâm và các phân vùng phía Đông, phía Tây, phía Bắc, phía Nam và phía Đông Nam. Mỗi phân vùng được cấu trúc theo hướng đa chức năng, gắn với các khu vực trọng điểm phát triển có vai trò trung tâm vùng, quốc gia và quốc tế nhằm tạo cơ hội việc làm và môi trường sống có chất lượng cao. Tổ chức không gian các phân vùng gắn với tổ chức hệ thống giao thông công cộng.
Cụ thể 6 phân vùng: 1- Phân vùng đô thị trung tâm (khu vực nằm phía trong đường Vành đai 2 và nằm phía Bắc kênh Đôi, kênh Tẻ);
2- Phân vùng phía Đông (thành phố Thủ Đức hiện nay – dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Thủ Đức);
3- Phân vùng phía Tây (gồm khu vực phía Bắc phân vùng đô thị trung tâm và một phần khu vực phía Nam – phần nằm phía Tây sông Cần Giuộc của huyện Bình Chánh và phần phía Tây Quốc lộ 1 thuộc quận Bình Tân hiện nay- dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Bình Chánh);
4- Phân vùng phía Bắc (gồm huyện Củ Chi, huyện Hóc Môn và phần phía Bắc Quốc lộ 1 thuộc Quận 12 hiện nay – dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Củ Chi – Hóc Môn);
5- Phân vùng phía Nam (gồm khu vực phía Nam Kênh Đôi thuộc Quận 8, khu vực phía Đông sông Cần Giuộc thuộc huyện Bình Chánh, Quận 7 và huyện Nhà Bè hiện nay – dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Quận 7 – Nhà Bè);
6- Phân vùng phía Đông Nam (gồm toàn bộ huyện Cần Giờ hiện nay – dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Cần Giờ).
TRỤC KHÔNG GIAN VÀ HÀNH LANG PHÁT TRIỂN DỌC SÔNG SÀI GÒN
Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng TP.HCM kế thừa định hướng phát triển theo 4 hướng chính đã được xác lập trong quy hoạch đến năm 2025, gồm: Hướng Đông, Hướng Nam ra biển, Hướng Tây – Bắc, Hướng Tây và Tây – Nam. Bên cạnh đó, Đồ án bổ sung hệ thống các trục không gian phát triển chủ đạo, cụ thể như sau:
+ 04 trục theo hướng Bắc – Nam: Trục ven Sông Sài Gòn – Huỳnh Tấn Phát; Quốc lộ 22 – Trường Chinh – Cách Mạng Tháng Tám – Nguyễn Hữu Thọ; Đường Tỉnh 743 – Vành đai 2 – Nguyễn Lương Bằng – trục động lực phát triển mới phía Tây Cần Giờ; Tỉnh lộ 10 – vành đai 2 – Quốc lộ 50.
+ 05 trục Đông – Tây: (i) Trục Quốc lộ 1A (ii) Trục qua sân bay (Phạm Văn Đồng – Nguyễn Thị Tú nối dài đến Long An); (iii) Võ Nguyên Giáp – Mai Chí Thọ – Võ Văn Kiệt – Võ Văn Kiệt kéo dài; (iv) Đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây, Nguyễn Văn Linh, Đường cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Trung Lương (v) Cảng hàng không quốc tế Long Thành – Hoàng Quốc Việt – Trịnh Quang Nghị – Vành Đai 2 – Trần Đại Nghĩa.
Hình thành các hành lang phát triển mới gồm:
Không gian ven sông Sài Gòn được định hướng trở thành mặt tiền đô thị đặc trưng của TP.HCM. Từ khu vực trung tâm truyền thống ven sông, thành phố sẽ phát triển dải đô thị hai bên sông thành trung tâm mới mang bản sắc riêng, kết hợp hài hòa giữa cảnh quan thiên nhiên, giá trị lịch sử hình thành và phát triển của Thành phố.
Hành lang này sẽ tổ chức theo hướng tổ chức tuyến đường dọc sông Sài Gòn kết nối các không gian đô thị sinh thái; phát triển tuyến giao thông công cộng sức chở lớn. Phát triển các khu vực gắn với các đầu mối giao thông chính; tổ chức dải công viên công cộng liên tục ven sông, bố trí tuyến đường xe đạp – đi bộ xuyên suốt, kết nối với các không gian đô thị; đảm bảo khả năng tiếp cận và sử dụng các tiện ích, dịch vụ ven sông.

Hành lang kinh tế ven biển, tổ chức hệ thống giao thông liên vùng, kết nối khu vực ven biển phía Nam của Thành phố với các tỉnh lân cận, đồng thời kết nối các trung tâm kinh tế biển như cảng trung chuyển quốc tế, các khu vực đô thị du lịch, công nghệ, sinh thái ven biển, lấn biển, khu dự trữ sinh quyển rừng ngập mặn Cần Giờ.
TỔ CHỨC KHÔNG GIAN SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP, CÔNG NGHỆ CAO
TP.HCM đang tiếp tục nâng cấp, phát triển và hình thành mới các khu công nghệ cao với tổng diện tích khoảng 2.200 – 2.600 ha. Các khu vực trọng điểm gồm: Khu công nghệ cao TP.HCM, khu công viên khoa học và công nghệ tại phân vùng đô thị Thủ Đức, và khu công nghệ cao Phú Mỹ Hưng tại huyện Củ Chi. Ngoài ra, thành phố cũng định hướng phát triển thêm các khu công nghệ tại khu đô thị trung tâm và các huyện Củ Chi, Bình Chánh, Nhà Bè.
Tại các khu công nghệ hiện hữu, không gian sẽ được chuyển đổi theo hướng tăng cường kết nối giữa hoạt động sản xuất và nghiên cứu – phát triển. Mục tiêu là hoàn thiện hệ sinh thái sáng tạo, đóng vai trò dẫn dắt trình độ công nghệ của khu vực và quốc gia. Các không gian này sẽ tích hợp nghiên cứu, ứng dụng công nghệ cao, đào tạo nhân lực, cũng như sản xuất và kinh doanh các sản phẩm công nghệ cao. Đồng thời, tạo lập hệ sinh thái sáng tạo kết nối giữa sản xuất, dịch vụ và tổ chức lưu trú, phù hợp với mô hình sản xuất hiện đại.
Bên cạnh đó, TP.HCM tập trung phát triển chức năng công nghiệp với quy mô khoảng 9.200 – 10.200 ha, bao gồm 33 khu công nghiệp, 3 khu chế xuất và 7 cụm công nghiệp. Các khu này sẽ được phân bố dọc theo Vành đai 3, tuyến tránh của Quốc lộ 22, cảng Hiệp Phước và một số khu vực thuận lợi khác tại Bình Chánh, Củ Chi, Bắc Cần Giờ. Thành phố khuyến khích phát triển mới và chuyển đổi không gian trong các khu công nghiệp theo hướng ứng dụng công nghệ cao, công nghệ tiên tiến, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường đô thị.
ƯU TIÊN PHÁT TRIỂN QUỸ NHÀ Ở CHI PHÍ THẤP VÀ NHÀ Ở CHO THUÊ
TP.HCM định hướng phát triển nhà ở với mục tiêu đến năm 2030 đạt chỉ tiêu diện tích sàn nhà ở bình quân toàn thành phố khoảng 27 – 30 m²/người, và đến năm 2040 nâng lên khoảng 30 – 32 m²/người. Việc phát triển nhà ở gắn liền với quá trình mở rộng đô thị, cải tạo và tái thiết các khu vực trong thành phố nhằm nâng cao điều kiện sống và chất lượng sống cho người dân cả ở đô thị lẫn nông thôn.
Đối với các khu dân cư hiện hữu, tùy theo điều kiện cụ thể từng khu vực, thành phố khuyến khích việc hợp thửa và tái điều chỉnh đất nhằm sử dụng hiệu quả quỹ đất, nâng tầng cao xây dựng và tăng tỷ lệ không gian thoáng tại những khu vực có mật độ xây dựng cao. Đồng thời, sẽ bổ sung hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội để cải thiện chất lượng môi trường sống.
Trong các loại hình nhà ở mới, TP.HCM sẽ ưu tiên phát triển nhà ở chung cư chiếm tỷ trọng lớn, đảm bảo đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội. Thành phố định hướng phát triển nhà ở theo mô hình đô thị nén, có kết nối chặt chẽ với các khu vực sử dụng lao động như khu công nghiệp, trung tâm dịch vụ, trường đại học… nhằm cung cấp chỗ ở tại chỗ cho người lao động và tối ưu hóa khoảng cách di chuyển.
Thành phố cũng sẽ đẩy mạnh phát triển các khu nhà ở xã hội tập trung, nhà ở cho công nhân, học sinh, sinh viên… đồng bộ với sự phát triển của các trung tâm đào tạo, khu công nghiệp, khu chế xuất tại các phân vùng phát triển của thành phố. Ngoài ra, sẽ ưu tiên xây dựng quỹ nhà ở chi phí thấp, nhà ở cho thuê, nhà ở cho học sinh – sinh viên và nhà ở chính sách dành cho các gia đình chính sách và người có công với cách mạng.
Nguồn: Báo Đầu tư