(FDI Việt Nam) – Nếu được bổ sung quy định về vốn nhà nước tham gia, hỗ trợ giai đoạn khai thác trong Luật PPP (sửa đổi), thì sẽ đủ điều kiện tháo gỡ vướng mắc cho toàn bộ 11 dự án BOT giao thông và các dự án tiềm ẩn.
Lên xong danh mục 11 dự án BOT giao thông gặp vướng mắc
Tín hiệu tích cực trong việc tháo gỡ khó khăn tại 11 dự án BOT giao thông đang dần rõ nét, theo nội dung Công văn số 2212/BXD-CĐBVN do Bộ Xây dựng gửi Thủ tướng Chính phủ vào giữa tuần trước.
Trong công văn này, Bộ Xây dựng kiến nghị bổ sung quy định về “vốn nhà nước tham gia, hỗ trợ dự án BOT giao thông trong giai đoạn khai thác” vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu và Luật PPP. Mục tiêu là trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9 tới đây.
Bộ Xây dựng cũng khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính và Bộ Tư pháp để tham mưu kịp thời, góp phần hoàn thiện Dự thảo Luật, tạo cơ sở pháp lý tháo gỡ vướng mắc cho các dự án BOT giao thông và thúc đẩy đầu tư hạ tầng theo phương thức đối tác công – tư.
“Để thống nhất về trách nhiệm chia sẻ, bảo đảm không tạo tiền lệ, không để lợi dụng, trục lợi chính sách theo chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, Bộ Xây dựng tiếp tục cập nhật, hoàn chỉnh Đề án tháo gỡ vướng mắc tại một số dự án BOT giao thông, trình Chính phủ xem xét thông qua”, ông Nguyễn Danh Huy, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết.
Hiện tại, Bộ Xây dựng đã cùng các địa phương rà soát tổng thể vướng mắc dự án BOT giao thông trên cả nước. Trên cơ sở đó, lập xong danh mục gồm 11 dự án có khó khăn, vướng mắc không thể xử lý bằng các biện pháp thông thường (Bộ Xây dựng có 8 dự án, địa phương có 3 dự án); đồng thời, tổ chức đàm phán với nhà đầu tư, ngân hàng tín dụng để thống nhất về giải pháp tháo gỡ.
Bộ Xây dựng dự kiến bố trí vốn nhà nước thanh toán để chấm dứt hợp đồng 6 dự án, bổ sung vốn nhà nước hỗ trợ để tiếp tục thực hiện hợp đồng 5 dự án, xác định trách nhiệm chia sẻ của các bên theo chỉ đạo của Thường trực Chính phủ và hoàn chỉnh Đề án tháo gỡ vướng mắc dự án BOT giao thông.
Trước đó, tại Thông báo số 270/TB-VPCP ngày 22/6/2024, Thường trực Chính phủ đã giao Bộ Giao thông – Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam làm việc với các nhà đầu tư, tổ chức cung cấp tín dụng theo nguyên tắc bảo đảm hài hòa lợi ích giữa nhà nước, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án BOT giao thông và các bên cung cấp vốn phải có trách nhiệm cùng chia sẻ rủi ro, phải có giải pháp cơ cấu lại khoản vay, giảm lãi vay, điều chỉnh phương án trả nợ phù hợp.
Trường hợp đề xuất sử dụng ngân sách nhà nước để thanh toán cho nhà đầu tư khi chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, Thường trực Chính phủ yêu cầu phải xác định được giá trị thuộc trách nhiệm nhà nước phải thanh toán, sử dụng nguồn nào và thẩm quyền quyết định; các bên có trách nhiệm chia sẻ tối đa rủi ro theo nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”.
Thường trực Chính phủ yêu cầu Bộ GTVT và Ngân hàng Nhà nước làm việc với nhà đầu tư, doanh nghiệp và các bên cung cấp vốn để đàm phán theo hướng không có lợi nhuận vốn chủ sở hữu và không tính lãi vay trong giá trị dự kiến đề nghị thanh toán.
Những nút thắt cuối của 11 dự án BOT giao thông
Theo ông Nguyễn Danh Huy, thực hiện chỉ đạo của Thường trực Chính phủ, thời gian qua Bộ Xây dựng đã phối hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước tổ chức nhiều cuộc họp đàm phán với nhà đầu tư và các tổ chức tín dụng nhằm thống nhất giải pháp tháo gỡ khó khăn, đồng thời làm rõ trách nhiệm chia sẻ giữa các bên liên quan.
Trong đợt đàm phán mới nhất vào ngày 9/4/2025, Bộ Xây dựng đã chủ trì cuộc họp với sự tham gia của các nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án và các tổ chức tín dụng tài trợ vốn cho 11 dự án BOT giao thông.
Kết quả cho thấy, đối với nhóm 5/11 dự án được bố trí vốn nhà nước tham gia hỗ trợ để tiếp tục thực hiện hợp đồng, cơ bản các bên đã thống nhất cơ chế chia sẻ rủi ro theo Thông báo số 270.
Trong khi đó, với nhóm 6/11 dự án được đề xuất bố trí vốn nhà nước thanh toán để chấm dứt hợp đồng, một số nhà đầu tư đề xuất chỉ giảm một phần lợi nhuận. Về phía tổ chức tín dụng, tất cả đều đề nghị không áp dụng hồi tố đối với khoản lãi vay mà nhà đầu tư đã thanh toán, đồng thời sẵn sàng giảm một phần lãi suất để hỗ trợ xử lý.
Điều này là chưa phù hợp với nguyên tắc được Thường trực Chính phủ xác lập tại Thông báo số 270.
Lãnh đạo Bộ Xây dựng cho biết, tại Luật PPP sửa đổi (Luật số 57/2024/QH15) đã bổ sung quy định, đủ cơ sở pháp lý để thực hiện giải pháp chấm dứt hợp đồng dự án BOT giao thông; đối với giải pháp bổ sung vốn nhà nước giai đoạn khai thác, pháp luật chưa quy định nên chưa có cơ sở thực hiện.
Hiện nay, Chính phủ đã có Tờ trình số 169/TTr-CP ngày 5/4/2025, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh chương trình lập pháp năm 2025, trong đó dự kiến trình Quốc hội xem xét thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu, Luật PPP.
Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định thành lập Ban soạn thảo, Tổ biên tập và khẩn trương xây dựng hồ sơ Nghị quyết Quốc hội theo đúng quy định. Bên cạnh đó, từ ngày 1/4 đến 4/4/2025, Đoàn công tác do Ủy ban Kinh tế – Tài chính chủ trì đã kiểm tra hiện trường một số dự án BOT giao thông gặp khó khăn và làm việc với địa phương liên quan.
“Trường hợp được bổ sung quy định về vốn nhà nước tham gia, hỗ trợ giai đoạn khai thác trong Luật PPP (sửa đổi) sẽ đủ điều kiện tháo gỡ vướng mắc toàn bộ 11 dự án BOT giao thông và các dự án tiềm ẩn”, lãnh đạo Bộ Xây dựng khẳng định.
Nguồn: Báo đầu tư
